karate.gr:  03 - Τα Στυλ του Καράτε

Τα Στυλ του Καράτε

Ένα ιστορικό άρθρο του Γιώργου Πιντέρη, ( www.pinteris.gr )

δημοσιευμένο στο πρώτο τεύχος του περιοδικού ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΖΟΥΝΤΟ-ΚΑΡΑΤΕ το Νοέμβριο του 1977!

– Κάνω KARATE.

– Ναι! Τι “στυλ”;

Προς στιγμή μπερδεύεται. Ύστερα παίρνει ύφος “πατριωτικό” και αντηχούνε τα λόγια του “δασκάλου” του:

– Ένα είναι το KARATE.

– Ναι ασφαλώς ένα είναι, αλλά υπάρχουν διάφορα “στυλ” όπως το Shotokan, το Wado-ryu, το Shito-ryu και πολλά άλλα. Εσύ ποιό κάνεις;

Με κοιτάζει για λίγο με έκπληξη και απορία, εντυπωσιάζουν βλέπετε τα ξένα ονόματα, και μετά περνά στην αντεπίθεση.

– Εγώ κάνω Kung-Fu.

Τώρα μπερδεύομαι εγώ. Κάτι τέτοιες στιγμές με πιάνει απελπισία. Είναι ένα ανάμικτο συναίσθημα θυμού και γέλιου που πιάνει κάθε καρατέκα, όταν ακούει τέτοια "μαργαριτάρια". Συμβαίνει να έχω κέφια, και συνεχίζω τη συζήτηση.

– Τι “στυλ” Kung-Fu κάνεις;

– Δεν καταλαβαίνω. Τι εννοείς τι “στυλ”;

– Κοίταξε, υπάρχουνε περίπου 3.500 διαφορετικά “στυλ” Kung-Fu. Το καθένα έχει διαφορετικό όνομα, διαφορετικές μεθόδους προπονήσεως και υπάρχουν και διαφορές στην τεχνική. Όταν μου λες Kung-Fu, απλώς μου λες ότι ασχολείσαι με κάποια τέχνη κινέζικης προελεύσεως. Μου λες κάτι πολύ γενικό και αόριστο. Για να καταλάβω τι ακριβώς κάνεις χρειάζεται να μου πεις το είδος του Kung-Fu που κάνεις.

– Τι να σου πω, δεν ξέρω.

Πού να ξέρει! Μήπως ξέρει ο δάσκαλός του; Αυτό όμως είναι άλλο θέμα, με το οποίο θ' ασχοληθούμε μια άλλη φορά. Αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ, είναι να βάλουμε λίγο τα πράγματα. στη θέση τους.

Όλες οι τέχνες του είδους Καράτε προέρχονται κατά βάση από τέσσερις διαφορετικές περιοχές. Την Κίνα, την Κορέα, την Οκινάουα και την Ιαπωνία.

Συνήθως κάθε τέχνη, ανάλογα με την προέλευσή της έχει ένα γενικό όνομα.

Έτσι τα ονόματα ΚΑRΑΤΕ, ΟΚΙΝΑWΑ-ΤΕ και KUNG-FU δεν δηλώνουν είδος ή “στυλ” αλλά απλώς προέλευση. Όταν κάποιος λέει ότι κάνει ΟΚΙΝΑWΑ-ΤΕ απλώς μάς λέει ότι ή τέχνη του, προέρχεται από την Okinawa. Το ίδιο Ισχύει και για τα άλλα δύο ονόματα. Κάθε γενικό όνομα από αυτά όμως, χωρίζεται σε διάφορα στυλ (είδη}και είναι αδύνατο κάποιος ΝΑ ασχολείται με ένα από τα τρία αυτά, χωρίς να ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο στυλ . Θα ρίξουμε τώρα μία σύντομη ματιά στα διάφορα στυλ για να καταλάβουμε λίγο τις διαφορές τους.

1.- Κινέζικα στυλ.

Τα Κινέζικα στυλ έχουν γίνει γνωστά με το γενικό τίτλο Kung-Fu. Κάποτε θα γράψουμε την αναλυτική ιστορία των κινέζικων τεχνών και εκεί θα αναπτύξουμε το πώς δημιουργήθηκε και από που προέρχεται ή λέξη kung-fu. Με την λέξη αυτή οι Κινέζοι μιλάνε για μία από τις τρεις βασικές κατηγορίες τεχνών που έχουνε, η οποία είναι γνωστή και με άλλα ονόματα. Υπάρχουν πάρα πολλά στυλ kung-fu που μπορούν όμως να χωριστούν σε δύο γενικές κατηγορίες: Τα ορεινά και τα πεδινά. Τα Ορεινά αναπτύχθηκαν στις Ορεινές  περιοχές της χώρας και χαρακτηρίζονται από δυναμικές κινήσεις και έμφαση στα λακτίσματα. Τα πεδινά στυλ, επειδή αναπτύχθηκαν στους ορυζώνες, μοιραία έδωσαν έμφαση στα χέρια μια και πολλές φορές τα πόδια ήταν δύσκολο να μετακινηθούν στα νερά των ορυζώνων. Τα πεδινά στυλ είναι συνήθως ταχύτερα. Σήμερα υπάρχουν πολλά στυλ που είναι μίγμα των δύο κατηγοριών, αλλά και πάλι δεν είναι δύσκολο κανείς να διακρίνει τις βασικές καταβολές τού “στυλ”. Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε πολλά πράγματα για το kung-fu. Οι Κινέζοι είχαν για πολλά χρόνια σαν αρχή τους να κρατάνε την τέχνη τους μυστική και να την διδάσκουν μόνο σε κινέζους. Είναι λιγότερο από δέκα χρόνια που τα στυλ του kung-fu άρχισαν να διδάσκονται σε μη Ασιάτες και επειδή τα στυλ είναι πάρα πολλά, δεν μπορούμε ακόμα να πούμε ότι έχουμε μία ξεκάθαρη εικόνα για το τι ακριβώς συμβαίνει. Ένα πάντως είναι σίγουρο. Δεν υπάρχουν μη Ασιάτες MASTERS του είδους ακόμα. Δεν έχουν προλάβει να δημιουργηθούν. Αν λάβουμε υπ' όψιν μας ότι στο judo που έχει πάνω από 25 χρόνια ιστορία εκτός Ιαπωνίας οι μη Ιάπωνες που κατέχουν πάνω από 5ο dan ζήτημα αν είναι 40-50 άτομα σε όλη τη γη, πώς είναι δυνατό στο kung-fu που δεν έχει πάνω από 10 χρόνια από τότε που άρχισε να διδάσκεται σε Ευρωπαίους και Αμερικάνους να υπάρχουν masters; Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να τα πει κανείς αυτά. Λίγη σκέψη χρειάζεται.

Στο kung-fu δεν υπάρχουν ζώνες, βαθμίδες και dan. Υπάρχουν μόνο δύο βαθμίδες. Μαθητής και δάσκαλος που οι κινέζοι τον λένε sifu. Έχω ακούσει ότι χρειάζεται περίπου 12 χρόνια για να γίνει ένας μαθητής sifu. Δώδεκα χρόνια πολύωρης καθημερινής προσπάθειας που δεν περιορίζεται μόνο σε προπόνηση. Χρειάζεται λοιπόν πολύ προσοχή όταν ακούμε κάποιον να μας λέει ότι ο δάσκαλος του έχει 5, 7 ή 9 dan στο kung-fu! Ιδιαίτερα όταν ο “δάσκαλος” αυτός είναι "ελληνικής προελεύσεως" ...

2.- Κορεάτικα στυλ.

Τα Κορεάτικα στυλ μοιάζουν αρκετά με τα Ιαπωνικά, μόνο που είναι οργανωμένα διαφορετικά και έχουν δικές τους Ομοσπονδίες. Η κορεάτικη Ομοσπονδία τού Tae-kwon-do έχει ενώσει πολλά κορεάτικα στυλ και το Τae-kwοn-dο διευθύνεται σήμερα από το υπουργείο εθνικής αμύνης της Ν. Κορέας. Εκτός από το Tae-kwon-do, σημαντικό στυλ είναι το Tang-soo-do και το Hap-ki-do. Οι Κορεάτες διατηρούν το ίδιο σύστημα βαθμίδων με τα διάφορα ιαπωνικά στυλ karate, μόνο που διαφέρουν τα χρώματα των ζωνών που αντιστοιχούν στις διάφορες βαθμίδες. Π.χ. στο Tang-soo-do αντί για καφέ χρησιμοποιούν κόκκινη ζώνη και αντί για μαύρη, μπλε σκoύρα. Επειδή ή Κορέα είναι κατ' εξοχήν ορεινή χώρα, τα κορεάτικα “στυλ” χαρακτηρίζονται από μεγάλη έμφαση στα λακτίσματα και από δυναμικές και μάλλον ... αργές κινήσεις.

3.- Οκιναουέζικα.

Η γενική τους ονομασία είναι Okinawa-te που θα πει “Χέρι της Οκινάουα”. Δυναμικά στυλ χαρακτηρίζονται από μικρές κοφτές κινήσεις. Σε πολλά από αυτά τα στυλ λείπει το τοξοειδές λάκτισμα. (mawashi-geri). Πολλά σημερινά Ιαπωνικά στυλ έχουν Οκιναουέζικες ρίζες μιά και το karate μεταδόθηκε στην Ιαπωνία από την Οκινάουα. Στο σημείο αυτό ανοίγουμε μία ενδιαφέρουσα παρένθεση με μερικές σημαντικές ημερομηνίες:

1912 - Δέκα Ιάπωνες αξιωματικοί του Πρώτου στόλου προπονήθηκαν μία εβδομάδα στην Οκινάουα σε κάποιο στυλ Okinawa-te.

1920- Ο Norimichi Yabe (καθηγητής Okinawa-te στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Οκινάουα) κάνει επίδειξη της τέχνης του στο Los Angeles των ΗΠΑ.

1921 - Ο Gichin Funakoshi εισάγει το Okinawa-te στο Τόκιο.

1923- Ο Asamoto Motobu εισάγει το Okinawa-te στην Οσάκα.

Σήμερα υπάρχουν δεκάδες “στυλ” Okinawa-te. Από αυτά αναφέρω μερικά που έχουν παραμείνει καθαρά Οκιναουέζικα: Uechi-ryu, Ga-ryu, Ιtosu-ryu.

4.- Ιαπωνικά στυλ.

Υπάρχουν πολλά ιαπωνικά στυλ και σε αρκετές περιπτώσεις, ένα στυλ έχει χωριστεί σε “υπό-στυλ” όπως έχει γίνει π.χ. με το Shitο-ryu που το μόνο κοινό που υπάρχει σήμερα ανάμεσα στις διάφορες σχολές του στυλ αυτού είναι το όνομα και η ομοσπονδία που τις συνδέει. Εδώ όμως θα μιλήσουμε για τα βασικά στυλ που υπάρχουν. Βέβαια, μία και ο τίτλος του άρθρου είναι “τα στυλ του karate” δικαιολογημένα θα επεκταθούμε κάπως περισσότερο στα Ιαπωνικά στυλ. Οι φίλοι μας που ενδιαφέρονται περισσότερο για τις τέχνες άλλης προέλευσης μπορεί να απογοητευθούνε, αλλά μία και το Iαπωνικό karate είναι αυτό με το οποίο έχω ασχοληθεί, μοιραία είναι ο τομέας για τον οποίο μπορώ να μιλήσω καλύτερα.

α.- Shito-ryu

Το στυλ ίδρυσε ο Kenwa Mabuni και το όνομά του προέρχεται από τα Ιαπωνικά ιδεογράμματα των ονομάτων δύο μεγάλων δασκάλων: του Itοsu και του Higaonna. Είναι πολύ διαδεδομένο στη Δυτική Ιαπωνία. Σήμερα έχει διασπασθεί σε πολλές “υπό-σχολές” και σε διάφορες ομοσπονδίες όπως το Rengo-kai, το Seishin-kai και Shukoi-kai. Μεγάλα ονόματα στο σημερινό Shito-ryu είναι ο Κ. Tani, 9 Dan και ο Kuniba, 8 Dan. Ένα χαρακτηριστικό του στυλ είναι ή χρησιμοποίηση πολλών όπλων, όπως τα sai, το nunchaku, τη yawara, τα tonfa και άλλα.

β.- Goju-ryu

Ιδρύθηκε από τον Chojun Miyagusuku και έχει τις ρίζες του στην Οκινάουα, όπως και το Shito-ryu προς το οποίο είναι συγγενές στυλ. Το όνομά του προέρχεται από τις ιαπωvικές λέξεις goken (σκληρή γροθιά) και juken (μαλακή γροθιά). Είναι επίσης δημοφιλές στην δυτική Ιαπωνία. το μεγάλο όνομα του σημερινού Goju-ryu είναι ο Gogen Yamaguchi γνωστός με το χαϊδευτικό “γάτος”. Επειδή ο Υamaguchi είναι και Βουδιστής ιερέας, το στυλ χαρακτηρίζεται και από μία θρησκευτικότητα. Tο Goju-ryu είναι πολύ δυναμικό στυλ και ο δυναμισμός αυτός του αφαιρεί σημαντικά σε ταχύτητα, ενώ του δίνει εξαιρετική αποτελεσματικότητα.

γ. - Shotokan

Ιδρυτής του είναι ο Gichin Funakoshi. Το Shotokan έχει πάρει το όνομά του από το ιδεόγραμμμα που χρησιμοποίησε ο Funakoshi για να γράψει τη λέξη “KARA” του KARATE. Είναι πολύ δημοφιλές στυλ στην ανατολική 'Ιαπωνία και οπωσδήποτε ένα από τα πιο διαδεδομένα στυλ παγκοσμίως, κυρίως χάρις στην εξαιρετική του oργάνωση που έχει ο φορέας του στυλ, η JKA (Japan Κarate Association) και την πληθώρα από περίφημα βιβλία που η JΚΑ εξέδωσε με πρωτεργάτη τον Masatoshi Nakayama, 9 Dan, που είναι ο διευθύνων εκπαιδευτής του Shotokan σήμερα. Άλλα μεγάλα ονόματα στο σημερινό Shotokan είναι οι εκπαιδευτές Shoji, Enoeda, Nishiyama, Shirai και Kanazawa. Tο Shotokan. με τις μεγάλες στάσεις του και τη μεγάλη έμφαση στην ισορροπία είναι από τα αισθητικά ωραιότερα στυλ karate.

δ.- Wado-ryu

Το μόνο καθαρά Ιαπωνικό στυλ karate και το μόνο που στην ετήσια επίδειξη ιαπωνικών πολεμικών τεχνών που γίνεται μπροστά στον αυτοκράτορα εκπροσωπεί το KARATE. Ιδρύθηκε από τον Hironori Ohtsuka. Wado θα πει “ο τρόπος ειρήνης” και τo όνομα βασίζεται στην πεποίθηση ότι ο δρόμος όλων των τεχνών αυτών είναι ένας ειρηνικός δρόμος. Το Wado είναι αντίθετο της λέξης Budo, που θα πει “πολεμικές τέχνες”. Είναι επίσης δημοφιλές στην ανατολική Ιαπωνία. Μεγάλα ονόματα στο σημερινό Wado-ryu, εκτός από τoν 85 ετών ιδρυτή του που εξακολουθεί νa προπονείται, είναι οι καθηγητές Arakawa και Τ. Suzuki. Το Wado-ryu με τις μικρές και ευκίνητες στάσεις του είναι το ταχύτερο από τα γνωστά στυλ και γι’ αυτό το λόγο κάνει μερικούς να αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τoυ.

Είδαμε λοιπόν ότι η λέξη KARATE είναι μία γενική έννοια, η οποία συμπεριλαμβάνει τα ιαπωνικής προελεύσεως στυλ. Ένας υπεύθυνος δάσκαλος KARAΤΕ οφείλει να ενημερώσει τους μαθητές του για το στυλ το οποίο διδάσκει, αλλιώς δεν ξέρουν ούτε και οι ίδιοι που στέκονται. Φράσεις όπως “ένα είναι το KARATE” κρύβουν άγνοια και δημιουργούν βεβαιότητα για ύποπτη προέλευση τίτλων.

Τα Στυλ του Καράτε στην Ελλάδα σήμερα

Πραγματικό και επίσημο karate πρωτοδιδάχτηκε στην Ελλάδα, μέσα στο γυμναστήριο της Αμερικάνικης βάσης του Ελληνικού, γύρω στο 1962. Aν και το στοιχείο αυτό ενδιαφέρει από καθαρά ιστορική άποψη, δεν το θεωρώ προσωπικά σαν την αρχή της ιστορίας του karate στον ελληνικό χώρο.

Μια πρώτη προσπάθεια να διδαχτεί το άθλημα στο ελληνικό κοινό, έγινε προς τα τέλη του 1967 στη σχολή SAMURAIKAN στην οδό Κυψέλης. Aν και η σχολή ήταν κατά βάση σχολή judο (σωστό, άλλά όχι επίσημα αναγνωρισμένο judo) υπήρχαν μερικές ώρες αφιερωμένες στο karate, όπου δίδασκαν οι Σ. Σαργός και Γ. Πιντέρης. Εξαιτίας διαφοράς “στυλ” των δύο εκπαιδευτών, η συνεργασία διακόπηκε τον Aπρίλιο του 1968.

Τον Οκτώβριο του 1968 δώδεκα φοιτητές του Πανεπιστημίου και του Πολυτεχνείου ιδρύσανε τον ερασιτεχνικό σύλλογο AKDA (Athens Karate Do Association), του οποίου η πρώτη αίθουσα ήτανε Μιχαλακοπούλου 118. Την ίδια περίπου εποχή έκανε την εμφάνιση του το κορεάτικο Tae-kwon-do στην οδό Τσακάλωφ με εκπαιδευτή τον Σ. Κάσση, που είχε έρθει από τη Γερμανία. Δύο περίπου χρόνια αργότερα, ήρθε στην Ελλάδα ο Γιάννης Βερώνης που ίδρυσε το Budokan στην οδό Αργολίδος (Αμπελόκηποι). Αυτή είναι και η επίσημη αρχή του Shotokan στη χώρα μας, τον Αύγουστο του 1970. Μετά από ένα χρόνο εμφανίστηκε το κορεάτικο Tang-soo-do με μία σχολή που δημιούργησε ο Αμερικανός George Page στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης.

Τον Απρίλιο του 1970, το Wado-ryu karate άρχισε να διδάσκεται στο Ε. Μ. Πολυτεχνείο από την ΑΚDΑ. Το Wado-ryu παρέμεινε στο Ε.Μ.Π. έως τον Ιούνιο του 1973, όπου και διακόπηκε εξαιτίας σπουδών των εκπαιδευτώv που ήταν φοιτητές. Το 1971 ή AKDA προσκάλεσε στο Ε.Μ.Π. και το Shotokan. Τη χρονιά εκείνη τα δύο στυλ διδάσκονταν παράλληλα. Το Wado-ryu από τον Γ. Πιντέρη και το Shotokan από τον Τ. Nishimura, τότε 3 dan, που ήταν και ο εκπαιδευτής στο BUDOKAN. Το Shotokan διατηρεί ακόμα τη θέση του μέσα στο Ε.Μ.Π. με εκπαιδευτή τον T. Ootake, 3 dan.

Το επίσημο karate στην Ελλάδα σήμερα εκπροσωπούν δύο ιαπωνικά και δύο κορεάτικα “στυλ”. Τα δύο ιαπωνικά είναι το Wado-ryu και το Shotokan, ενώ τα δύο κορεάτικα είναι το Tae-kwon-do και το Tang-soo-do. Παραθέτουμε μία σύντομη περιγραφή της σημερινής καταστάσεως του κάθε στυλ, κατά σειρά εμφανίσεως στην Ελλάδα:

1.- Wadο-ryu.

Προέλευση: Ιαπωνικό

Hombu (διευθύνουσα σχολή ή αρχηγείο): A.K.D.A. Διευθύνων Εκπαιδευτής: Γ. Πιντέρης, 2 dan από την AJKF. Εκπαιδευτές: Η. Μοσχονάς και Θ. Παπαγεωργόπουλος, 1 dan, AJKF.

Άλλο dojo: KEN-BU-KAN (Πλατεία Δαβάκη, Καλλιθέα) (Επαγγελματική σχολή)

Εκπαιδευτής: Χ. Μπουλούμπασης, 1 dan, AJKF

Ιάπων Επιθεωρητής για το Wadο-Ryu για την Ελλάδα: Tatsuo Suzuki, 8 dan.

Επίσημες Διοργανώσεις: Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Wado-ryu karate Ετήσιο. Το πρώτο έγινε το Δεκέμβριο του Ι976. Συμμετοχή στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Wado-ryu karate.

2.- Tae-kwon-do. Προέλευση: Κορεάτικο Hοmbu: Σχολή Tae-kwon-do

Διευθύνων Εκπαιδεύτης: Σ. Κάσσης

Άλλο Dojo: Θεσσαλονίκη

Κορεάτης Επιθεωρητής για το Tae-kwon-do στην Ελλάδα: Kwon Tse Hwa , 8 dan.

3.- Shotokan

Προέλευση: Ιαπωνικό

Hobmu: Σχολή BUDOKAN

Διευθύνων Εκπαιδευτής: Ι. Βερώνης, 3 dan, J. Κ. Α. Εκπαιδευτές: Υ. Hirakawa, 3 dan, Γ. Σανιώτης, 2 dan, T. Πανουσόπουλος, 1 dan και Ι. Πανωλιάσκος, 1 dan.

Άλλο dojo: Γυμναστήριο Ε.Μ.Π. Εκπαιδευτής: Ootake, 3 dan.

Ιάπων Επιθεωρητής για το Shotokan στην Ελλάδα: Keinosuke Enoeda, 7 dan..

Επίσημες Διοργανώσεις: Ετήσιο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Shotokan karate. Συμμετοχή στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Shotokan karate.

4.- Tang-soo-do

Προέλευση: Κορεάτικο

Hombu: MU-DA-KWΑΝ (Πλ. Γλυφάδας)

Διευθύνων Εκπαιδευτής: G. Pαge, 3 dan.

Γιώργος Πιντέρης, Οκτώβριος 1977

karate.gr - για όσους ξέρουν να διαβάζουν!

Αρχική    Επικαιρότητα   Τα Στυλ του Καράτε  .